Het komt niet vaak voor dat ons werkgebied wordt gekoloniseerd door een nieuwe zangvogelsoort, maar dit jaar lijkt het toch serieus het geval te zijn bij de Cetti’s zanger. Het aantal territoria van deze soort is toegenomen tot minstens 13 territoria terwijl er in voorgaand jaren hooguit 3 territoria bekend waren. De nieuwkomers zitten verspreid in het Vechtplassengebied en langs het Gooi- en Eemmeer.

Op basis van de geregistreerde waarnemingen in waarneming.nl is onderstaand stippenkaart van de territoria samengesteld.

Hoewel deze sterke toename heel plotseling is gebeurd, is het toch niet geheel onverwacht. In de Biesbosch bestaat een grote populatie  van enkele 100-den exemplaren en sinds een paar jaar heeft de soort zich ook in redelijke aantallen in de Flevopolder gevestigd.
De Cetti’s zanger is een standvogel, die geen grote trekbewegingen maakt. Hij is echter gevoelig voor strenge winters en bij langdurige vorstperiodes kan hij in zuidelijke richting wegtrekken in de hoop daar gematigder omstandigheden aan te treffen.

De vogel wordt maar zelden gezien. Hij leeft zeer verborgen in de dichte vegetatie langs sloten en plassen. Deze heimelijkheid compenseert hij met een luide, explosieve zang zodat de aanwezigheid van de vogels niet te missen is. Dat is belangrijk in de paartijd voor voorbijvliegende Cetti’s vrouwtjes, en komt bij onze broedvogelinventarisaties ook goed van pas.

De vogel eet insecten en allerlei evertebraten, ook in de winter. Dit verklaart ook het feit dat de vegetatie in de territoria altijd zeer dicht is met bramen en struikachtige gewassen. Dit stelt hem in staat om jaarrond voldoende voedsel te verzamelen in de luwte van het struweel.

Er is sprake van een hervestiging, want ook in de vorige eeuw (van 1975-1979) is er een periode geweest dat er een tiental territoria in het Gooi en omstreken is vastgesteld. Na de strenge winter van 1979 is hier abrupt een einde gekomen. De vogel is drie decennia lang verdwenen om in 2009 weer terug te keren met jaarlijks enkele territoria langs de Gooimeerkust en de Vijfhoek. Tot dit jaar dus, waarin de soort plotseling verspreid over ons hele werkgebied voorkomt. Het biotoop van de Vechtplassen is zeer geschikt voor een verdere uitbreiding maar strenge winters zullen roet in het eten kunnen gooien. De opwarming van de aarde werkt echter in zijn voordeel, zodat de prognose voor de Cetti’s zanger in onze moerasdelta gunstig is.

Dirk Prop

Bert Roelofs  (foto)
Werkgroep broedvogels VWG