Zwaluwonderzoek en bescherming in het Gooi

Voor een verantwoord beleid en efficiënte bescherming van soorten zijn harde, betrouwbare gegevens noodzakelijk over aantallen, verspreiding en trends. Het doel van het project is deze gegevens te verzamelen en hiermee een bijdrage te leveren aan nationaal en internationaal onderzoek. Het tweede deel van het project heeft als doel op diverse wijzen in de regio bij te dragen aan de bescherming van de soort. De Vogelwerkgroep besteedt al heel lang aandacht aan zwaluwen. Een aantal werkgroepen besteedt daar aandacht aan. Het zijn allemaal zogenaamd lange termijn projecten. Voor alle soorten geldt dat wordt getracht broedplaatsen op te sporen en deze veilig te stellen. Bij enkele soorten wordt aan monitoring gedaan door jaarlijks kolonies of nesten te tellen.

Uitvoering

Basisvoorwaarde om de projecten tot een succes te maken is dat voldoende vrijwilligers beschikbaar zijn om bij te dragen aan de verschillende activiteiten. Voor de monitoring worden formulieren en kaart- en zo nodig voorlichtingsmateriaal beschikbaar gesteld. Verslaglegging vindt jaarlijks plaats in De Korhaan. Voorlichtingsmateriaal is ook beschikbaar voor het behoud van bestaande broedplaatsen en het creëren van nieuwe nestelplekken. Indien daar aanleiding voor is worden de media ingeschakeld om aandacht te schenken aan het project.

Voor de realisatie van de monitoring zijn de coördinator en medewerkers afhankelijk van financiële steun die wordt verleend door de vogelwerkgroep. Bij beschermingsprojecten worden elders subsidies aangevraagd. Rapportage en andersoortige publicaties hierover vinden jaarlijks plaats als dit noodzakelijk wordt geacht, maar worden in ieder geval af en toe uitgebracht.

In de volgende paragrafen kunt u lezen welke projecten worden uitgevoerd door de zwaluwenwerkgroep.

Voor vragen of  opmerkingen kunt u contact opnemen met de coordinator Han Westendorp Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken. 

Boerenzwaluw

Het is ondoenlijk alle nesten van deze soort in het werkgebied van de Vogelwerkgroep op te sporen. Een beperkende factor is ook dat deze soort veel in het landelijk gebied nestelt. Agrariërs stellen het in het algemeen niet op prijs dat tellers hun opstallen betreden in verband met mogelijke verspreiding van dierziekten. Wel wordt gepoogd op plaatsen waar toestemming gegeven wordt voor betreding jaarlijks het aantal broedparen vast te leggen. Enige jaren geleden is het succesvolle project "Boerenzwaluwen onder de brug" gestart. Indien voldoende menskracht kan worden geworven zullen bij potentiële nestelplaatsen in of bij opstallen mogelijkheden worden geboden om nestelen te stimuleren.

Huiszwaluw

Vanaf 1978 worden de bestaande kolonies van Huiszwaluwen in het werkgebied geteld. Verder wordt geprobeerd nieuwe vestigingen op te sporen. Er wordt voorlichting gegeven aan bewoners, omdat de uitwerpselen uit de nesten van de jongen tot overlast kunnen leiden en men probeert nestelpogingen te verijdelen of nesten af te stoten. Hiervoor is een speciale folder beschikbaar. Door op geschikte plaatsen op potentiële vestigingsplekken een of meer kunstnesten aan te brengen wordt gepoogd nestelen te stimuleren. Voor doe-het-zelvers zijn werktekeningen voor het vervaardigen van kunstnesten beschikbaar.

Oeverzwaluw

De stand van de Oeverzwaluw wordt al vanaf 1977 gevolgd. De meeste kolonies bestaan al enkele decennia. Soms zijn dit natuurlijke wanden; in enkele gevallen zijn zij aangelegd en dan gemaakt van in de omgeving aanwezige grondsoorten of als kustwand met hulp betonblokken gefabriceerd. De wanden worden onderhouden door de beheerder van het gebied of door leden van de werkgroep. Bij aanleg van nieuwe wanden wordt geadviseerd. Ook wordt soms een voorstel gedaan om ergens een wand aan te leggen. Bij spontane vestigingen op plaatsen waar dat niet gewenst is, wordt er voor gewaakt dat in het broedseizoen geen werkzaamheden bij zo'n kolonie plaatsvinden

Samenwerking

Telgegevens worden doorgegeven aan SOVON. Beschermingsprojecten worden uitgevoerd i.s.m. met Vogelbescherming Nederland, Rijkswaterstaat, Natuurmonumenten, Goois Natuurreservaat, Landschapsbeheer Noord-Holland, Landschapsbeheer Utrecht en golfclubs.

Gierzwaluw

Hoewel deze soort niet tot de echte zwaluwen wordt hij wel bij het onderzoek en de bescherming meegenomen. Er bestaat maar heel weinig animo om de nestplaatsen van Gierzwaluwen op te sporen, laat staan bekende plekken te monitoren. Er zijn dan ook maar weinig gegevens over de verspreiding en aantallen, waardoor bescherming ook op een laag pitje staat. De oorzaak van het ontbreken van gegevens ligt in het feit dat het opsporen van broedplaats zeer tijdrovend en moeilijk is èn het gegeven dat er binnen bebouwde kommen wordt gebroed. Tellers vinden het niet prettig daar onderzoek uit te voeren, o.a. omdat bewoners achterdochtig zijn als men met een verrekijker rondloopt. Desondanks worden geregeld pogingen in het werk gesteld nestelplekken veilig te stellen en nieuwe te creëren.

Samenwerking

Telgegevens worden doorgegeven aan SOVON. Beschermingsprojecten worden uitgevoerd i.s.m. met agrarische natuurverenigingen, exploitanten van golfbanen, Gierzwaluw-bescherming Nederland, Goois Natuurreservaat, Landschapsbeheer Noord-Holland, Landschapsbeheer Utrecht, Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer, Stichting Gierzwaluwenwerkgroep-Nederland, Vivara Natuurbeschermingsproducten, Vogelbescherming Nederland, Waterschap Vallei en Eem en particulieren Voorts in optredende gevallen met woningbouwstichtingen, woningbouwcoöperaties, architecten, projectontwikkelaars, aannemersbedrijven en gemeenten.