Na het mooie broedsucces van de velduilen met 4 nesten in 2014 waren we blij en enigszins verrast dat de velduil in 2017 opnieuw in de Eempolder is gaan broeden. De velduil is in Nederland een zeer zeldzame broedvogel en ook in de Eempolder moeten we, naast de broedgevallen van 2014 en 2017, meer de 40 jaar terug voor het laatste vastgestelde broedgeval in 1976.

*** Op 21 augustus is een artikel in de Telegraaf en in de Gooi en Eemlander gepubliceerd over deze gebeurtenis. Deze zijn onder de 'lees meer' knop te lezen.***

 

In de winter van 2016/2017 werden er reeds incidenteel velduilen in de Westelijke Eempolder waargenomen. Vanaf de maand maart 2017 werden grotere aantallen waargenomen. Het ging enkele malen om 3 a 4 velduilen bij elkaar. Vanaf de maand april 2017 is er sprake van een voortdurende aanwezigheid van velduilen. In de maand april werden op 1 avond tegelijkertijd 9 velduilen vliegend in de Zuidpolder waargenomen. Ook waren er toen al aanwijzingen dat er actief gebaltst werd en er mogelijk nesten zouden kunnen zijn of kunnen komen. De balts bestaat uit het langdurig hoge vluchten in elkaars nabijheid met vleugelgeklepper en een soort van boe-geroep van het mannetje. Vanaf begin mei was er sprake van 3 territoria (mogelijke of waarschijnlijke broedplekken). Uiteindelijk zijn er 2 nesten in het gebied tussen het hoge gras op de grond gevonden. Velduilen broeden in het open landschap en daardoor kwetsbaar voor o.a. roofvogels en vossen. De aanwezige velduilen werden vanaf 1 april 2017 vrijwel dagelijks en met name tijdens de avond vanaf ongeveer 2 uur voor zonsondergang gevolgd om eventueel nestindicerend gedrag (met name baltsgedrag en ook territoriumgedrag) te kunnen vaststellen.

 

Een aantal weilanden werden steeds gemonitord en ook met de drone onderzocht om eventuele nesten in kaart te kunnen brengen. De aanwezigheid van de velduilen is met name vanwege een voldoende aanwezigheid van muizen. Muizen zijn de voornaamste voedselbron van de velduilen. Er was dit jaar geen sprake van een muizenexplosie zoals in 2014, maar lokaal waren wel veel muizen aanwezig. Het eerste nest met 6 eieren is tijdens het maaien door een oplettende boer gevonden op 12 mei 2017. Ook het tweede nest (met toen nog 2 eieren) werd door een andere oplettende boer op 20 mei 2017 gevonden. De percelen werden vanaf dat moment min of meer bewaakt  door een aantal vrijwilligers van de vogelwerkgroep. En verder was er uiterste geheimhouding bij een kleine groep over deze plekken. Dit alles om verstoring te voorkomen. De gevonden nesten werden beschermd door in overleg met de boeren de maaidata uit te stellen in de betreffende percelen totdat de jongen vliegvlug waren; dit met financiële compensatie voor de boeren. De datum tot wanneer het maaien uitgesteld moest worden werd bepaald aan de hand van de datum van het laatste jong dat het nest had verlaten. Ondertussen waren vooral Ger-Jan Van Loenen en Gert Bieshaar vaak te vinden in de polders om de gedragingen van de velduil waar te nemen en vast te leggen.   Na een berekende periode van vermoedelijk voldoende grote jongen (ca. 14 dagen oud) werden de nesten bezocht om eventueel te kunnen ringen. In totaal werden 10 jonge velduilen geringd en via het ringen geregistreerd in de Eempolder. Ook het broedende volwassen vrouwtje is geringd. In totaal zijn er in de Eempolders 10 jonge velduilen uit het nest gekomen en waarvan volgens waarnemingen in ieder geval 8 vliegvlug geworden. De boeren hebben geweldig positief meegewerkt om het broeden van de velduilen tot een groot succes te maken. Hulde voor hen!!

 

Ger-Jan van Loenen mede namens Gert Bieshaar

 

Ger-Jan van Loenen en Gert Bieshaar hebben het veldwerk verricht en verzorgden de contacten met de boeren.

 

De foto's van Caspar Huurdeman zijn ter plaatse gemaakt.

 

 

 

 

Gooi en Eemlander 21 augustus 2017 

 

 

 

Telegraaf  21 augustus 2017