In het Gebiedsakkoord Oostelijke Vechtplassen is het voornemen vastgelegd om ten behoeve van de recreatie een korte vaarverbinding aan te leggen tussen de Loosdrechtse Plassen en het Hilversums Kanaal. Op 16 januari 2019 stond dit onderwerp op de agenda van de commissie ruimtelijke ordening van de gemeenteraad Wijdemeren. Piet Spoorenberg, voorzitter van de VWG, heeft zich op deze bijeenkomst tegen dit plan uitgesproken. De tekst van zijn betoog is hieronder achter de 'lees meer' knop te lezen. De raad is gaan twijfelen en gaat de behandeling nog een maand uitstellen om beter en meer informatie te kunnen gebruiken.

 

Geachte leden van de raad,

 

Hartelijk dank voor de gelegenheid die u biedt om in te spreken.
Mijn naam is Piet Spoorenberg en ik spreek hier als voorzitter namens de Vogelwerkgroep het Gooi en Omstreken (www.vwggooi.nl).
Onze vogelwerkgroep heeft 850 leden, die zich vrijwillig inzetten om kennis over vogels te delen en te ontwikkelen met behulp van monitoring en ecologisch onderzoek. Daarbij is ons streven om de in het wild levende vogels en hun leefgebied in ons werkgebied te beschermen.
Ook ben ik sinds 1999 als vrijwilliger verbonden aan Vogelbescherming Nederland (www.vogelbescherming.nl) als zogeheten wetlandwacht voor de Oostelijke Vechtplassen. Mede met dit netwerk aan wetlandwachten verkrijgt Vogelbescherming informatie over alle in Nederland aanwezige vogelrichtlijngebieden, die nagenoeg zonder uitzondering ook onder de categorie wetlands van de wetland conventie vallen. Dat maakt het voor de Vogelbescherming mogelijk om voor de belangen van de vogels in deze gebieden op te komen, als dit nodig is.

Nationaal en internationaal hebben we afgesproken - en wettelijk geregeld - om de kwetsbare en steeds schaarser wordende wetlands te beschermen.
In dit verband kunnen we vaststellen, dat er met het gebiedsakkoord goede stappen worden gezet, om te komen tot noodzakelijk en wettelijk vereist herstel van de water- en natuurkwaliteit in het gebied. Te lang is er niets gebeurd.
Er is, vele jaren na de aanwijzing als N2000 gebied, zelfs nog steeds geen vereist N2000 beheerplan ontwikkeld.

Zoals gezegd, het gebiedsakkoord is in hoofdlijnen een goed akkoord.
Ook het herstel van biotopen en populaties van broedvogels, zoals de grote karekiet, krijgt de nodige aandacht.

Maar…..
Het gebied is ook belangrijk en aangewezen voor overwinterende (september tot april) watervogels. De belangrijke soorten hiervan zijn nadrukkelijk aangewezen op de rust van groot open water, zoals de Wijde Blik en de Loenderveense plas.
Voor alleen de Loenderveense plas gaat het hierbij om duizenden smienten (4 tot 20 duizend) en honderden tot meer dan duizend krakeenden, tafeleenden, kuifeenden en slobeenden; die er dagelijks verblijven.
Maar ook om de veel schaarsere krooneenden, nonnetjes, brilduikers, grote zaagbekken enzovoort.

En……
Het gebiedsakkoord stelt voor om nieuwe vaarverbindingen te maken, waaronder één door de Loenderveense plas.

 

 

Hiermee wordt serieus afbreuk gedaan aan de noodzakelijke ruimte en rust, die de plas nu wel heeft.
Een vaarverbinding:
• Leidt tot verlies aan wateroppervlakte waar de vogels ruimte en rust kunnen vinden.
• Brengt onrust en vervuiling (zwerfvuil, olie en chemicaliën) als gevolg van vaarrecreatie.
• Ook de aanlegwerkzaamheden van een vaarroute tijdens de wintermaanden zal leiden tot ernstige verstoring van de rustende vogels.

Voor de vogels is er binnen het gebied geen alternatieve locatie (meer) beschikbaar waar ze ongestoord kunnen verblijven.
Voorheen was ook de Wijde Blik een belangrijke plas voor de overwinterende watervogels.
Maar deze zijn met de komst van vaartoerisme voorgoed verdwenen op deze plas.
Ook elders in Nederland staat de beschikbare ruimte voor rustende watervogels op grote wateroppervlakten onder druk, als gevolg van uitbreiding van vaartoerisme, waaronder ook kitesurfen, speedboten, waterscooters etc..

Dat is de reden, dat wij hier in het belang van de vogels elke inbreuk op de nu heersende rust op de Loenderveense plas afwijzen. Hier moeten we echt een duidelijke lijn trekken.

Zoals de NRD MER al aangeeft zijn er meerdere alternatieven om een vaarverbinding te realiseren.
Mochten ook deze tot grote natuurschade leiden, dan is het naar onze overtuiging niet de keuze van een minst negatieve verbinding, maar zien wij de optie om af te zien van een vaarverbinding ook als een keuze.

Is er toeristische opwaardering mogelijk zonder de natuur aan te tasten?
Laat dat nu eens de uitdaging van het gebiedsakkoord zijn en de opgave die verbonden is aan de aanwijzing als N2000 gebied.
Een vaarverbinding door de Loenderveense plas past daar absoluut niet in.
Het is een kostbare voorziening in Euro’s voor aanleg en onderhoud en aan natuurwaarde om te verliezen.
Het gebied gaat niet op slot, maar de ontwikkelingen moeten de natuurwaarden ondersteunen en niet aantasten.
Dat vraagt creativiteit en is geen onmogelijkheid.

Dank voor uw aandacht.

 

Piet Spoorenberg
Voorzitter Vogelwerkgroep Het Gooi en Omstreken