We waarderen in de natuur vooral de bijzonderheden. Kijk maar eens op www.waarneming.nl en je ziet dat daar vooral de schaarse soorten worden gemeld. Zitten er op een weiland duizenden brandganzen met één roodhalsgans er tussen, dan vind je op waarneming.nl meestal alleen de roodhalsgans terug. Dat kan natuurlijk komen omdat waarnemers te lui zijn om al die andere ganzen te tellen, maar zo is het niet. Ik heb vaak genoeg bij zo’n indrukwekkende grote groep ganzen gestaan en dat aan mij werd gevraagd of ik nog iets bijzonders had waargenomen. Het zien van veel verschillende soorten staat hoger aangeschreven dan van veel individuren van dezelfde soort. Ook binnen de natuurbescherming vind je deze waardering terug in de sterke nadruk die wordt gelegd op het concept biodiversiteit.
Toch is de biomassaliteit minstens zo waardevol en vaak zelfs een indicatie dat het goed gaat met de natuur. Op zich is het niet verkeerd om biodiversiteit te stimuleren en zeldzaamheden te waarderen, maar er is sprake van een verwrongen kijk op de natuur als men het (meestal plaatselijk en tijdelijk) talrijk voorkomen van dieren automatisch als een plaag bestempeld.
Vandaag stonden er toevallig een paar artikelen in de krant die dit beeld illustreren.
Een mevrouw in Lieshout heeft in haar garage een groot wespennest ontdekt. Blijkbaar zit er in haar omgeving veel voedsel voor de wespen, anders zouden er niet zo veel zitten. Wespen eten vooral andere insecten, dus stimuleer de voedselketen en koester zo’n mooie kolonie op de zolder van je garage, maar nee: 'Ik dacht meteen: dat is foute boel', zegt ze tegen de regionale krant. Ze schakelt ongediertebestrijder Theodoor Biemans in, die zoiets ook nog niet eerder heeft gezien: 'Zo'n gigagroot nest zie je maar één keer in je leven. In het nest zitten waarschijnlijk zo'n 12.000 wespen. Dat levert een gigantische hoeveelheid beweging op.' Het is duidelijk dat zoiets niet te tolereren is. De bestrijder spuit gif naar binnen en over een paar dagen zullen alle wespen dood zijn en is de rust teruggekeerd in Lieshout.
Hoewel je probleemloos een wespennest in je tuin of garage kan hebben zonder ooit gestoken te worden, is het voorstelbaar dat mensen schrik hebben van de in- en uitvliegende wespen en automatisch het gevoel hebben dat er iets aan gedaan moet worden.
Maar wat te denken van de buxusmot, die toch echt niemand kwaad doet, zou je denken.
Maar de Gooi en Eemlander kopt dramatisch: 'De buxusmot is een ware plaag geworden.' Welke overlast deze onschuldige vlindertjes veroorzaken wordt niet duidelijk in het artikel maar er is een bedreigende foto bij geplaatst van drie exemplaren die op het raam van het redactielokaal zitten. Het nieuws komt in dit geval naar de journalisten toe. Ook de geraadpleegde vlinderdeskundige Violet Middelman is stellig in haar oordeel: 'Het is een plaag.'. Zij heeft zelfs -ze is deskundige immers- een niet onaannemelijke verklaring voor de talrijkheid van dit vlindertje. 'Tienduizenden, honderdduizenden rupsen hebben al wekenlang aan elke beschikbare buxushaag zitten vreten en zich verpopt.' Met eigen ogen heeft zij gezien dat duizenden rupsen zich tegoed deden aan buxushaagjes op het kerkhof aan de Veldweg in Soest en ze doet er nog een schepje boven op 'Heel ons land is bedekt ermee.' Buxushaagjes staan hoog in de Nederlandse burgerlijkheidsladder en dat blaadjes opgegetem kunnen worden door rupsen die weer tot voedsel dienen voor mezen en ander vogels is iets dat absoluut niet in het tuimplan past. De journalist vraagt zich af of het tij nog te keren is waarop de vlinderdeskundige adviseert. 'De rupsen uit de struiken halen en met de hand doden.' En o ja, er wordt ook nog een voorbeeld gegeven hoe schadelijk de gevolgen kunnen zijn van het massaal uitvliegen van deze vlinders. In Belgie zijn sommige vlinderaars namelijk gestopt met het monitoren van vlinders omdat de buxusmotten dit jaar zo overheersend zijn boven de andere zeldzamere soorten. Het talrijke voorkomen van deze mot heeft hun hobby bedorven.
Het zijn een paar voorbeeld hoe biomassaliteit niet op waarde wordt geschat als een natuurlijk, vaak indrukwekkend fenomeen.
Toevallig staat in de krant over dit onderwerp nog een ander bericht, maar ditmaal is de biomassaliteit iets positiefs,
tenminste, zo moeten we geloven van de journalist die samen met zjn fotograaf is uitgenodigd om kritiekloos verslag te doen hoe
Adamantia Tsakoniati, als 90.000e inwoner van de gemeente Hilversum wordt gefeliciteerd door burgemeester Pieter Broertjes. Hij is enthousiast en ziet volop kansen voor verdere groei: 'Er komt een wijk op de plek van het Philipscomplex in Oost, er komen woningen in de spoorzone en de wijk op het Lucentterrein wordt komende jaren verder gebouwd. Dat levert zo plek op voor duizenden mensen. Dan heeft hij het nog niet eens over de nieuwe wijk Crailo.' Een locatie die middenin één van de laatste rustige natuurgebieden van het Gooi ligt, maar dat is niet iets waar Broetjes graag bij stil staat. Hij fantaseert dus verder: 'De burgemeester verwacht zelfs dat tussen 2030 en 2040 de magische grens van 100.000 wordt bereikt.'
Nee, met de groei van de menselijke soort gaat het prima en verdere stijging wordt gestimuleerd door de overheid. Lastig blijven al die andere soorten, zoals herten, meeuwen, konijnen, wilde zwijnen, eenden, kevers, muizen, ganzen, vossen, bevers en niet te vergeten de buxusmot. Wij zijn de dominante soort en de rest moet zijn plaats weten: in de marge, en vooral niet veel.
Kang
Andere colums van Kang zijn hier te lezen.