Ganzenbeheer in het Naardermeer

Deze week een opvallende advertentie van de Provincie Noord-Holland in het huis-aan-huisblad Vechtjournaal. Er is een verleende vergunning ter inzage gelegd op het provinciehuis aan de Faunabeheereenheid Noord-Holland, voor beheer en schadebestrijding middels populatiebeheer in het Natura 2000 gebied Naardermeer. Helaas is er geen digitale versie van die vergunning te vinden op de website van de provincie. Het gaat om populatiebeheer van de overzomerende soorten grauwe gans, brandgans, nijlgans Canadese gans kolgans en rietgans (?).

Onlangs is er een uitspraak van de rechter in Overijssel geweest die strenger ingaat tegen algemene vergunningen en ontheffingen ten aanzien van ganzenbeheer. Het komt er op neer dat er daadwerkelijk sprake moet zijn van aantoonbare schade, bijvoorbeeld aan gewassen. Zie voor nieuws over die uitspraak deze link:
www.vogelbescherming.nl/actueel/nieuws/n...bericht/q/ne_id/1721

De vraag roept zich dan op of Noord-Holland deze koers ook volgt. Via Facebook heb ik aan Natuurmonumenten gevraagd wat hun rol is in traject, maar nog geen reactie ontvangen.
Staan zij bijvoorbeeld de gehele zomer alle vormen van populatiebeheer toe in het Naardermeer? Het lijkt me niet prettig om vanuit een uitkijkpunt te zien hoe populatiebeheerders midden in het broedseizoen met het geweer aan de slag zullen gaan.
Weet iemand meer van de achtergrond van deze vergunning en in hoeverre Natuurmonumenten er medewerking aan verleent? Overigens is Natuurmonumenten deelnemer aan de Faunabeheereenheid Noord-Holland, de partij die de vergunning heeft aangevraagd.

Inmiddels heb ik een antwoord ontvangen van Natuurmonumenten:
De massale aanwezigheid van ganzen in ons land brengt helaas schade en overlast met zich mee. Daarom verlenen wij in onze gebieden, onder strikte voorwaarden, medewerking aan het beleid van de provincie om de ganzenpopulatie te verminderen. We willen ten eerste winterrust voor de trekganzen. Ook willen we dat er meer werk gemaakt wordt van alternatieven voor het terugbrengen van de overlast. Dit betekent dat soms ook in Natura 2000 gebieden, zoals het Naardermeer, populatiebeheer wordt toegepast, maar hier wordt extra zorgvuldig gekeken hoe dat uit te voeren

NM geeft nog steeds geen antwoord op mijn vraag op welke manier populatiebeheer wordt toegepast. Die geslotenheid is jammer. Jagers met geweer tijdens het broedseizoen door het Naardermeer, het zou zo maar eens kunnen gaan gebeuren....

Dat klopt Dirk, maar dit is dus een vergunning van Noord-Holland aan de Faunabeheereenheid. Natuurmonumenten is geen partij in die vergunning. Het is dus de vraag welke ruimte de FBE krijgt om populatiebeheer toe te passen.

Deze tekst vind ik op de website van de provincie Noord-Holland:
In en om Natura2000-gebieden wordt veel schade door ganzen aangericht. Daarom hebben alle partijen (inclusief natuurbeherende organisaties) uit de Faunabeheerheid in 2014 met elkaar afgesproken dat ganzenbeheer ook in deze gebieden noodzakelijk is om de schade terug te dringen. Het gaat dan om koppelafschot, legselbehandeling, ruivangsten en afschot
Link

Dan lijkt het er dus wel heel erg op dat er geschoten én vergast (=ruivangst) kán worden in het Naardermeer,.

Het is inmiddels via de media duidelijk geworden; Natuurmonumenten gaat de ganzen uit het Naardermeer vergassen. Toch jammer dat ik dat in de media moet lezen als ik NM vraag op welke manier de ganzenpopulatie teruggebracht gaat worden. Vreemd artikel trouwens want er wordt gemeld dat de jagers verbaasd zijn, terwijl het de Faunabeheereenheid is die de vergunning heeft aangevraagd.

Dit artikel is te vinden via: paper.naardernieuws.nl/open/257b304e/3a-...aan-vergassen-#print

Natuurmonumenten wil ganzen gaan vergassen
door Christian Pfeiffer
MUIDEN - Het loopt de spuigaten uit met de ganzen in het Naardermeer. De populatie van de vogels is enorm en daarom wil Natuurmonumenten de beesten vanaf volgend jaar gaan vangen en vergassen. Om hoeveel ganzen het precies gaat, is niet duidelijk. Het aantal zal in de duizenden lopen. Het doel is dat andere vogels in het Naardermeer hierdoor weer een kans krijgen.
De ganzenkolonies groeien enorm de laatste jaren, een provinciaal probleem. Probleem is dat de ganzen vooral het malse gras eten bij de boeren in de omgeving en vervolgens slapen in het Naardermeer. Boeren die schade hebben kunnen vervolgens wel weer een vergoeding krijgen uit het Faunafonds, maar omdat de schade toeneemt en de kosten voor het fonds hoger worden, brokkelt het maatschappelijk draagvlak voor die vergoedingen af, zo zegt Natuurmonumenten.
Eieren behandelen De provincie Noord-Holland heeft begin vorige maand ontheffing gegeven aan de Faunabeheereenheid voor de aanpak van de grauwe gans, brandgans, nijlgans, Canadese gans, kolgans en rietgans in het natuurgebied van Natuurmonumenten. Van 1 maart tot 1 mei mogen de eieren van de ganzen worden behandeld tegen uitkomen en van 15 mei tot 15 juli mogen de ganzen worden gevangen als ze in de rui zijn. Dan zijn ze weerloos. Het gaat daarbij specifiek om ganzen die niet overwinteren in het Naardermeer.
Een woordvoerder van Natuurmonumenten bevestigt de plannen voor het Naardermeer. "Er is op dit moment draagvlak voor de bestrijding van de ganzen. Het afvangen van de vogels in de rui is volgens ons de meest diervriendelijke methode." Vooral de aalscholver, purperreiger, zwarte stern, snor en grote karakiet moeten baat hebben bij het terugbrengen van het aantal ganzen. Die vogels hebben last van de ganzen en de populaties in het Naardermeer slinken. Er worden minder broedparen geteld.
Verzet Binnen de jaagwereld wordt er met gefronste wenkbrauwen gekeken naar het plan. De jagers stellen dat het vangen van grote hoeveelheden weerloze ganzen in de rui heel wat anders is dan het jagen op ganzen die wel wegvliegen. Een jager schiet tot een tiental ganzen per dag op een goede jacht, maar met het afvangen van ganzen in de rui gaat het om honderden per dag die worden opgedreven en in netten worden gevangen om vergast te worden. Dat mag pas sinds kort. Tegen de methode is landelijk verzet, onder meer door de Dierenbescherming die pleit voor meer diervriendelijke alternatieven. Buhr
1 van 222-10-2015 17:52
paper.naardernieuws.nl/open/257b304e/3a-71365-natuurmonume...

Overigens wijst Gerard Buhr, lokale kenner van het Naardermeer en vogelaar, Natuurmonumenten aan als schuldige van de ganzenplaag. "Door overal in Nederland wetlands te creëren komen er steeds meer ganzen. De Nederlandse boeren hebben heel goed gras op hun weilanden en omdat er overal poeltjes water zijn, hebben ze broedplekken en genoeg te drinken."
Geen moeite Buhr heeft geen moeite met het vangen en vergassen van de ganzen. "Er werd ook afgeschoten. Dat vind ik ook niet altijd humaan. Met name op zaterdag zie je de aangeschoten ganzen uit de lucht naar beneden vallen. Ze zijn niet altijd in één keer dood. De ganzen liggen dan nog zo een half uur te klapwieken en te spartelen totdat de jager ze de nek omdraait. Vergassen vind ik op zich geen verkeerde ontwikkeling."
Vogelwerkgroep Ook de Vogelwerkgroep Het Gooi en Omstreken houdt de ontwikkelingen in het Naardermeer in de gaten en gaat in gesprek met Natuurmonumenten over de plannen.

Inmiddels is duidelijk hoe dit gaat uitpakken: In lokale media wordt nu aangegeven dat er in het vroege voorjaar eieren zullen worden behandeld en dat er in de zomer ganzen vergast zullen gaan worden. Het is teleurstellend at ik dit nu in een krantenbericht moet lezen en geen concreet antwoord krijg op de vraag aan NM over de manier waarop de ganzenpopulatie beperkt moet worden.

Hieronder de tekst van het nieuwsbericht dat op deze website te lezen is:
paper.naardernieuws.nl/open/257b304e/3a-...aan-vergassen-#print
De tekst van het nieuwsbericht roept ook weer vragen op: de jagers stellen verbaasd te zijn over de aanpak, terwijl de faunabeheereenheid (= de jagers) de aanvraag voor de vergunning hebben gedaan.
Verder wordt er gesteld dat de Purperreiger er last van heeft, maar vooral landelijk gaat het juist enorm goed met de purperreiger: www.sovon.nl/nl/soort/1240
Ook NM zelf heeft een stijgende trend van purperreigers gecommuniceerd in 2009 terwijl de ganzen toen ook al flink in aantal toenamen:
www.natuurmonumenten.nl/over-natuurmonum...rond-het-naardermeer

MUIDEN - Het loopt de spuigaten uit met de ganzen in het Naardermeer. De populatie van de vogels is enorm en daarom wil Natuurmonumenten de beesten vanaf volgend jaar gaan vangen en vergassen. Om hoeveel ganzen het precies gaat, is niet duidelijk. Het aantal zal in de duizenden lopen. Het doel is dat andere vogels in het Naardermeer hierdoor weer een kans krijgen.
De ganzenkolonies groeien enorm de laatste jaren, een provinciaal probleem. Probleem is dat de ganzen vooral het malse gras eten bij de boeren in de omgeving en vervolgens slapen in het Naardermeer. Boeren die schade hebben kunnen vervolgens wel weer een vergoeding krijgen uit het Faunafonds, maar omdat de schade toeneemt en de kosten voor het fonds hoger worden, brokkelt het maatschappelijk draagvlak voor die vergoedingen af, zo zegt Natuurmonumenten.
Eieren behandelen De provincie Noord-Holland heeft begin vorige maand ontheffing gegeven aan de Faunabeheereenheid voor de aanpak van de grauwe gans, brandgans, nijlgans, Canadese gans, kolgans en rietgans in het natuurgebied van Natuurmonumenten. Van 1 maart tot 1 mei mogen de eieren van de ganzen worden behandeld tegen uitkomen en van 15 mei tot 15 juli mogen de ganzen worden gevangen als ze in de rui zijn. Dan zijn ze weerloos. Het gaat daarbij specifiek om ganzen die niet overwinteren in het Naardermeer.
Een woordvoerder van Natuurmonumenten bevestigt de plannen voor het Naardermeer. "Er is op dit moment draagvlak voor de bestrijding van de ganzen. Het afvangen van de vogels in de rui is volgens ons de meest diervriendelijke methode." Vooral de aalscholver, purperreiger, zwarte stern, snor en grote karakiet moeten baat hebben bij het terugbrengen van het aantal ganzen. Die vogels hebben last van de ganzen en de populaties in het Naardermeer slinken. Er worden minder broedparen geteld.
Verzet Binnen de jaagwereld wordt er met gefronste wenkbrauwen gekeken naar het plan. De jagers stellen dat het vangen van grote hoeveelheden weerloze ganzen in de rui heel wat anders is dan het jagen op ganzen die wel wegvliegen. Een jager schiet tot een tiental ganzen per dag op een goede jacht, maar met het afvangen van ganzen in de rui gaat het om honderden per dag die worden opgedreven en in netten worden gevangen om vergast te worden. Dat mag pas sinds kort. Tegen de methode is landelijk verzet, onder meer door de Dierenbescherming die pleit voor meer diervriendelijke alternatieven.

Overigens wijst Gerard Buhr, lokale kenner van het Naardermeer en vogelaar, Natuurmonumenten aan als schuldige van de ganzenplaag. "Door overal in Nederland wetlands te creëren komen er steeds meer ganzen. De Nederlandse boeren hebben heel goed gras op hun weilanden en omdat er overal poeltjes water zijn, hebben ze broedplekken en genoeg te drinken."
Geen moeite Buhr heeft geen moeite met het vangen en vergassen van de ganzen. "Er werd ook afgeschoten. Dat vind ik ook niet altijd humaan. Met name op zaterdag zie je de aangeschoten ganzen uit de lucht naar beneden vallen. Ze zijn niet altijd in één keer dood. De ganzen liggen dan nog zo een half uur te klapwieken en te spartelen totdat de jager ze de nek omdraait. Vergassen vind ik op zich geen verkeerde ontwikkeling."
Vogelwerkgroep Ook de Vogelwerkgroep Het Gooi en Omstreken houdt de ontwikkelingen in het Naardermeer in de gaten en gaat in gesprek met Natuurmonumenten over de plannen.

Hallo Piet,

Goed dat de VWG in gesprek gaat met NM. Ik deel je mening dat het een controversieel onderwerp is en of er 'teveel' ganzen zijn, lijkt soms meer gebaseerd op meningen dan dat er echt aantoonbaar iets aan de hand is. Ik wil je twee suggesties meegeven voor het gesprek.
1. Het populatiebeheer biedt geen oplossing voor het verminderen van het aantal ganzen. De NM-terreinen rondom het Naardermeer zijn de laatste jaren omgezet in plas-dras gebieden zoals de Keverdijkse Polder en de natuurverbinding met Ankeveen. Dit type landschap fungeert als kraamkamer voor ganzen.
Broedsels worden vaak groter naarmate het voedselaanbod in de omgeving ook groot is. De omgeving van het Naardermeer kenmerkt zich de laatste jaren door een steeds intensievere melkveehouderij, waarvoor sterk voedselrijke graslanden zijn gecreëerd, met name in de Keverdijkse Polder en de Heintjesrak- en Broekerpolder. Zolang er niets aan die situatie verandert is het populatiebeheer een gebed zoder end. De ganzen krijgen een gedekte tafel om te eten en een gespreid bed om voor nageslacht te zorgen. De vrijgevallen ruimte door een populatie-beheeractie wordt meteen weer ingenomen door ganzen uit de omgeving zolang die omgevingsfactoren hetzelfde blijven.
2. NM noemt in de media een aantal soorten die baat hebben bij het terugbrengen van het aantal ganzen. Dat is sterk te betwijfelen op basis van een rapport van de provincie Noord-Holland (nota bene de vergunningverlener voor het voorgenomen populatiebeheer).
Dit rapport, de Atlas Natura 2000 Oostelijke vechtplassen en Naardermeer, juli 2012, is een momentopname over de populatieontwikkeling van de door Natura 2000/Habitatrichtlijn aangewezen soorten. www.google.nl/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&s...m=bv.105841590,d.d2s

De soorten die nadelen zouden ondervinden van ganzen zijn volgens NM:aalscholver, purperreiger, zwarte stern, snor en grote karekiet
Per soort enkele beschouwingen uit dit rapport:
Aalscholver: Het Naardermeer behoort niet tot het foerageergebied. Het water is te ondiep en bevat te weinig voedsel. Om te foerageren trekken Aalscholvers naar wateren met grotere diepte, zoals het Markermeer. Vanwege de toegenomen troebelheid hierin, zijn ze naar het grotere IJsselmeergebied getrokken, en hebben ook hun voormalige broedkolonie deels verlaten om zich te vestigen in de Oostvaardersplassen, en de Ven en de Kreupel bij Enkhuizen. Door de verplaatsing naar andere broedgebieden, is het aantal broedende Aalscholvers in het Naardermeer enorm afgenomen.
De achteruitgang van de Aalscholver heeft dus een andere oorzaak dan de aanwezigeid van ganzen.
Purperreiger:De aantallen Purperreigers in het Naarder-meer vertonende afgelopen jaren geen duidelijke trend. In 2001-2008 fluctueerde het aantal tussen 36 en 74 broedparen.
De afgelopen jaren is dus geen duidelijke achteruitgang merkbaar. Daarnaast kunnen purperreigers ook prima in bomen broedden zoals bekend is uit de Breukeleveense Plas.
Zwarte Stern: De achteruitgang van de Zwarte stern heeft behalve met de toegenomen (water)recreatie en waterverontreiniging ook te maken met de voortschrijdende intensivering van de landbouw. Hierdoor zijn vochtige, bloemrijke hooilanden, waarboven de vogels kunnen foerageren op insecten, grotendeels verdwenen. Te weinig grote prooidieren op het land (insecten) en weinig zicht op vis in troebel water, heeft in belangrijke mate tot achteruitgang van de soort geleid.
In het rapport wordt wel de concurrentie om nestvlotjes genoemd met de Grauwe Gans, maar inmiddels hebben we veel kennis opgedaan met betrekking tot de timing van het uitzetten van deze vlotjes. De nieuwe vestiging van Zwarte Sterns in het Tienhovens Kanaal waar ook veel Grauwe Ganzen broedden is daar het bewijs van.
Snor: Verhoogd peilbeheer en verbetering van de waterkwaliteit in het Naardermeer heeft ervoor gezorgd dat de Snor na afname nu weer toeneemt.
Vreemd dus dat de Snor toeneemt in het Naardermeer, terwijl de ganzen ook toenemen...
Grote Karekiet: Sinds 2004 is de Grote karekiet hier niet meer vastgesteld. Onduidelijk is of de oorzaak ligt in de kwaliteit van het riet, aanwezigheid van Grauwe ganzen of het voedselaanbod.

Als het onduidelijk of de Grauwe Gans de achteruitgang veroorzaakt, dan is dat dus geen reden om de Grauwe Gans in aantal te gaan verminderen.

Tot slot nog even over die enorme toename van ganzen in het Naardermeer; het rapport zegt het volgende (anno 2012) over de Grauwe Gans: In het Naardermeer nam de Grauwe Gans toe, maar neemt de laatste jaren juist weer af. Dit hangt vermoedelijk samen met de extensivering van de graslanden in de bufferzone en het afgenomen vrije zicht door de hoge vegetatie, met name aan de westzijde van het Naardermeer. Hierdoor is dit gebied minder aantrekkelijk als foerageergebied.

Samengevat: dat de door NM genoemde soorten last hebben van hoge aantallen ganzen is in strijd met de informatie die de provincie Noord-Holland daarover heeft gerapporteerd en dat het aantal broedende ganzen zeer sterk toeneemt is voor de meest algemene soort – de Grauwe Gans – niet waar volgens diezelfde informatie van de provincie Noord-Holland.

Ik hoop dat je hiermee goede input hebt voor het gesprek met Natuurmonumenten.
Groeten,
Ricardo

Op 3 december heeft de Tweede Kamer een motie aangenomen om te experimenteren met laserstralen om ganzen te verjagen. Motief voor de motie was o.a. dat dit een betere oplossing was dan vergassen. Als de Tweede Kamer dit ziet als alternatief voor vergassen, dan zou het op z'n zachtst gezegd vreemd zijn dat Natuurmonumenten hier toch mee door wil blijven gaan. Hier de tekst van de motie:

Motie Thieme/Kaya: stimuleer pilot-experimenten met de Agrilaser

03-12-2015

De Kamer,



gehoord de beraadslaging,

constaterende dat jaarlijks honderdduizenden ganzen worden gedood;

constaterende dat de Agrilaser een landbouwareaal van 700 hectare schadevrij houdt;

constaterende dat de Agrilaser effectief, veilig, en diervriendelijk is, en goedkoper dan vergassen;

constaterende dat pilot-experimenten met de Agrilaser vooralsnog uitblijven;

verzoekt de regering het starten van pilot-experimenten met de Agrilaser onder provincies te stimuleren,

en gaat over tot orde van de dag.



Thieme

Kaya
Status: Aangenomen
Voor: PvdD, SP, GroenLinks, PvdA, D66, 50PLUS, ChristenUnie, PVV, SGP, GrKuÖz,
Tegen: VVD, CDA, Klein, Houwers, Van Vliet, GrBovK

Ik zie in de agenda op de site dat er binnenkort een discussie-avond zal zijn over ganzenbeheer, goede zaak! Wel een puntje van aandacht: Pim de Nobel werkt inmiddels niet meer bij Natuurmonumenten, hij is nu werkzaam bij PWN duinwaterbedrijf. Hij heeft z'n Linkedin profiel nog niet aangepast.

Het vangen van ganzen om ze vervolgens te vergassen is verboden door de rechter. Overgetypt uit de Gooi- en Eemlander van vandaag:
Noot: Het betreft een procedure tegen de vergunning voor de ganzenoverlast voor het vliegverkeer rondom Schiphol. Het is nog even de vraag of de tekortkoming in de vergunning ook van toepassing is op de vergunning voor het Naardermeer.

---

Rechter: ganzen vergassen mag,maar ze vangen niet

Dit jaar worden geen ganzen gevangen en vergast in Noord- en Zuid-Holland. De rechter heeft de vergunning vernietigd.

Vorig jaar werden in Noord-Holland nog 37.915 ganzen gevangen. „In Utrecht en Zuid-Holland hebben we er vorig jaar ook nog 6000 gevangen in de Schipholregio.

Misschien dat dat nog wel kan, maar voor de rest is dit een verloren jaar”, vreest A. den Hertog van het bedrijf Duke Faunabeheer dat het vangen en vergassen voor zijn rekening neemt. De provincie Zuid-Holland laat echter weten geen vergunning te verlenen. „Vorig jaar wel, maar nu de rechter het inzetten van middelen om ze te vangen verbiedt, verlenen we geen vergunning.” De twintig kilometerzone rond Schiphol ligt ook nog deels in de provincie Utrecht. Die wacht een rechtszaak op 26 mei
af. Het bijeen drijven en vergassen van ganzen met CO2 is alleen toegestaan en zinvol in de ruiperiode. Dan kunnen de ganzen immers niet wegvliegen. „We hadden afgelopen maandag willen beginnen, maar moeten nu werkloos afwachten. Er wordt vast hoger beroep ingesteld of een aangepaste vergunning verleend, maar dat is veel te laat. Half juni is de ruiperiode alweer voorbij. Een verloren jaar dus, terwijl we net zo lekker bezig waren met het verminderen van de ganzenpopulatie. Waar zijn we mee bezig? Afschieten mag wel, maar daarmee halen we dergelijke aantallen niet. Bovendien is afschieten zeer verstorend. Ik denk dat we er gewoon volgend jaar dubbel zo hard tegenaan moeten”, voorziet Den Hertog.
De stichting Faunabescherming had de vergunning die de provincie Noord-Holland had verleend aangevochten bij de Haarlemse rechtbank. De rechtbank acht het aannemelijk dat boeren steeds meer schade oplopen door de toenemende aantallen
ganzen die hun gewassen opeten of hun graslanden kaalvreten. Die werd in 2013 geschat op twee miljoen euro. Ook het inzetten van koolstofdioxide (CO2) keurt de rechtbank goed als ultiem middel om de populatie te verminderen.
Probleem is alleen dat in het Besluit beheer en schadebestrijding dieren wel CO2 als middel is opgenomen, maar geen toestemming is geregeld voor het vangen. Duke Faunabeheer drijft de ganzen in een met hekken afgezet gebied en laat ze
daarna in een aanhanger met CO2 stappen. Het inzetten van dergelijke vangkralen is niet toegestaan oordeelde de rechter in Gelderland eerder. De Haarlemse rechter neemt dat nu over en verbiedt daarmee het vangen en vergassen van
ganzen. De vergunningen voor het gebied in een straal van twintig kilometer rond Schiphol worden nu ook niet meer verstrekt. Rond de luchthaven vormen ganzen een gevaar voor het vliegverkeer. Faunabescherming ziet meer heil in het verjagen van ganzen en het planten van gewassoorten die ze niet lekker vinden.