Het is een spannend moment bij Moeke Spijkstra in Blaricum als de twee teams elkaar treffen die deelgenomen hebben aan de Gooise Ring Hunt. Beide teams hebben op 13 februari 2016 het Gooi en omstreken doorkruist met als doel zo veel mogelijk kleurringen van ganzen en zwanen af te lezen. Team Pascal is ’s ochtends gestart in het westelijk deel bij Loenen terwijl Hugo en ik (Dirk) als eerste de Eempolder hebben verkend. 

Om 9 uur reden we de polder in.

 

Duizenden ganzen zitten in grote groepen op de witberijpte weilanden en nog steeds komen er laatkomers aanzeilen. De meeste Kolganzen zijn afkomstig uit enkele grote slaapplaatsen in de Oostvaardersplassen, terwijl de Brandganzen de voorkeur hebben om dichterbij, in het Eemmeer, te overnachten. Ze dwarrelen met luid gekef neer en voegen zich bij hun al driftig foeragerende familieleden. De lucht is helder, het vriest licht, de zon schijnt en bijna geen wind, wat staat ons nog in de weg voor een succesvolle dag?

Welnu, dat is diezelfde zon, merken we al snel. Door het felle tegenlicht is het in veel gevallen onmogelijk om de halsringen van de Kolgans te ontwaren, laat staan het aflezen van pootringen van de Brandgans. Het gaat vlot op deze manier en we koersen al snel aan op de meest zuidelijke zone van de Eempolder. ’s Winters verblijven hier grote groepen Knobbel- en Kleine Zwanen en vorige maand heb ik nog een halsband van een Kleine Zwaan af kunnen lezen. Een gemakkelijke soort, dus dat zal geen probleem opleveren. Van de 70 Kleine Zwanen resteren er nu echter nog maar een schamele 15 en ook de geringde vogel is gevlogen. En zo verlaten we met een score van nul de Eempolder. Maar fraai was het wel met de winterse tafereeltjes en een Steenuil die zat te dommelen op de bemoste dakpannen van een boerderij.

 

We vervolgen onze rit naar het westelijk deel van het werkgebied: Naardermeer, Keverdijkse polder om vervolgens langs de Vecht naar het zuiden af te zakken. Ganzen zijn in grote getale aanwezig, maar over het algemeen te ver weg om ringen te kunnen zien. In tegenstelling tot de Eempolder is er op de wegen vrij druk verkeer. Bij elke nieuwe groep ganzen probeert Hugo met kunst en vliegwerk zijn auto op zo'n manier in de berm te manoeuvreren dat we het imago van vogelaars niet al te zeer compromitteren. Alsnog excuses aan de racefietser (“Tsjonge, jonge!”) die uit moest wijken omdat we deels op het fietspad geparkeerd stonden om een grote groep Kolganzen in de Horstermeer te bekijken. Niet voor niets want hierin ontwaarden we onze eerste geringde gans met de zwarte halsband ZZL en direct daarop ook zijn metgezel ZRN. Het tweetal blijkt op 8 mei 2015 door Pjotr Glazov in Kolgriv te zijn geringd, ten noorden van Moskou. De ringers vermelden dat beide vogels een paar vormen. De ganzen hebben daarna ergens aan de Barentszee gebroed en hebben een reis van bijna 4.000 km gemaakt naar onze regio. Die hele periode zjn ze bij elkaar gebleven. Ook al is partnertrouw bij ganzen een reeds lang bekend fenomeen, het blijft indrukwekkend om zo'n hechte relatie in de praktijk te zien bij dit Siberische stelletje. Tot de dood ons scheidt. Dat klinkt romantisch, en is het ook, maar met een donkere wolk erboven want de dood ligt elke dag op de loer tijdens hun lange vluchten, zeker vanaf 1 maart als het jachtseizoen weer geopend wordt en jagers proberen zo veel mogelijk ganzen uit de lucht te schieten. Plezierjacht, waarbij het "plezier" onevenredig is verdeeld. Nu echter even niets aan de hand op dit weiland in de Horstermeer.

We keren terug naar Huizen. Ik ga ’s middags opnieuw de Eempolder in, omdat dit in potentie het meest geschikte gebied is om geringde ganzen te zien. Al snel lees ik vanaf de Wakkere Dijk twee nieuwe ganzen af. Dit gaat beter. Bij het zendstation landt een grote groep Kolganzen onder een goede belichting. Veel tijd krijg ik echter niet om de vogels met mijn telescoop te inspecteren, want vanuit een boerderij komt een boer op een quad aanracen om de groep ogenblikkelijk van zijn land te verjagen. Elke graseter, die geen koe of schaap is, beschouwt hij als een ongewenste indringer. Voor ons vormen weilanden zonder vogels en andere dieren een schrikbeeld, maar voor deze boer zijn de steriele velden met een monocultuur van Engels Raaigras het summum. Het is maar hoe je er tegen aan kijkt. Al met al blijft de dagscore voor ons steken op 4 afgelezen ringen.

Om 17 uur ontmoeten we elkaar in Moeke Spijkstra, waar tot onze verrassing blijkt dat elk team evenveel ringen heeft afgelezen, namelijk 4. En misschien nog verrassender is dat Pascal  4 andere ganzen heeft afgelezen dan wij. Deels komt dit doordat hij in het westelijk deel een aantal gebieden heeft bezocht die Hugo en ik over hebben geslagen, maar in de Eempolder bleek dat we verschillende ganzen hadden afgelezen in dezelfde groep van duizenden ganzen.

De teams zijn dus ex aequo geeindigd maar Pascal is tot winnaar uitgeroepen omdat hij in het voorbijgaan in de Muiderpolder een geringde sneeuwgans heeft afgelezen.

Hieronder een samenvatting van de waargenomen geringde ganzen.

 

Code	Waarnemer 13 feb 2016	Datum geringd	Plaats geringd	Aantal   eerdere aflezingen	Aantal eerdere aflezingen in 2015/2016 in   werkgebied
HN2 (zwart)	Pascal	13-11-2013	Maren-Kessel (Noord-Brabant)	12	0
PJ2 (zwart)	Pascal	10-11-2015	Maren-Kessel (Noord-Brabant)	4	0
UVS (zwart)	Pascal	29-11-2005	Lith  (Noord-Brabant)	12	0
LU7 (zwart)	Pascal	18-12-2014	Eemnes,  Noord Ervenweg	6	0
ZRN (zwart)	Hugo /   Dirk	8-5-2015	Kologriv(Rusland)	1	0
ZZL (zwart)	Hugo   / Dirk	8-5-2015	Kologriv(Rusland)	1	0
GT6 (zwart)	Dirk	6-11-2013	Eemnes,  Noord Ervenweg	11	2
N33 (groen)	Dirk	6-11-2013	Eemnes,   Noord Ervenweg	12	2

 

Het is opvallend dat 6 van de 8 aflezingen betrekking hebben op ganzen die deze winter nog niet eerder zijn gesignaleerd in ons werkgebied. Deels komt dit door de betrekkelijk geringe waarneemactiviteit in onze regio, maar het geeft ook aan hoe mobiel ganzen zijn. Heel Nederland behoort in de winter tot hun domein: ze pendelen tussen verschillende pleisterplaatsen, van Friesland tot Zeeland, en in strenge winters tot in Belgie. Als er maar gras is, en water in de buurt om te overnachten, en waar is dat niet in Nederland. Dat neemt niet weg dat je toch ook vaak een grote plaatstrouw ziet, en wat dat betreft zijn de resultaten van deze Ring Hunt een beetje a-typisch. Mijn ervaring in andere jaren is dat het geen uitzondering is als een gans in de periode van oktober tot en met maart meer dan 15 keer afgelezen wordt in de Eempolder. Deze vogels behoren blijkbaar tot de hokkers die, als een gebied ze bevalt, pas wegtrekken als het gras niet meer bereikbaar is door vorst en/of sneeuwval.

Het is deze grote individuele variatie die het leuk maakt om de ringen af te lezen. Het is elke keer weer een verrassing het trackrecord van een afgelezen vogel te bekijken op www.geese.org.  Dat geldt zeker voor de Kolgans die bijna letterlijk de halve wereld afreist en waar je dus van alles kunt verwachten.

We zijn van plan om ook volgende jaar weer een Gooise Ring Hunt te organiseren,  dus zet het vast in je agenda: 11 februari 2017 18 februari 2017.

 

Dirk Prop

Hugo Weenen (foto's)