Vogel van de maand: de hop

Hop Jaap Graveland 2023 09 07

‘Op naar het bejaardentehuis’ dachten veel vogelaars uit het Gooi en daar buiten toen bekend was geworden dat voor het seniorencomplex het Anker in Huizen een hop was neergestreken. De vogel is er bijna twee weken gebleven en heeft naast een ongekende toeloop naar het Anker gezorgd voor een fraaie serie foto’s.

Op 1 september meldde Els Teijsen de hop als eerste op waarneming.nl.

De volgende melding werd gedaan door Gerbrand Foppes, die tijdens zijn hardloopronde een voor hem onbekende vogel grasveld voor het Anker zag. Naderhand bleek dat de hop hier al enkele dagen verbleef, want de bewoners hadden al vanaf 28 augustus een ‘vreemde vogel’ op hun gazon gezien. Na de melding op waarneming.nl was het afgelopen met de rust bij het Anker. Vele tientallen vogelaars en fotografen kwamen er op af. Vreemd is dit niet, een waarneming van een hop is een zeldzame gebeurtenis in Nederland. Het is een zuidelijke soort die hier incidenteel broedt. In totaal zijn er deze eeuw vijf broedgevallen vastgesteld. Daarnaast kan de vogel tijdens de trektijd op onverwachte plaatsen opduiken. Op waarneming.nl zijn in 2023 in augustus en september een tiental vogels gemeld in heel Nederland. Opvallend is dat hiervan zeker drie vogels langere tijd in een woonwijk verbleven. Zo meldt Femke Montagne in Katwijk aan Zee: ‘Met dank aan de allervriendelijkste bewoners van het huis dat we bij hun in de tuin mochten zitten.’ en Wouter op bezoek in Zeist: ‘Zomaar in de tuin bij mijn moeder, bizarre waarneming!’.

Regelmatig wordt melding gemaakt van een geringe schuwheid. Dit gold ook voor de vogel in Huizen. Hij trok zich vrij weinig aan van langslopende senioren en de vele op het gazon liggende fotografen. Het geratel van dichtschuivende jaloezieën en het beieren van de klok van de Nieuwe Kerk liet hem ook koud. Wel was hij onmiddellijk alert als de boerenzwaluwen alarmeerden of enkele buizerds langs zweefden. Voor de fotografen gedroeg de hop zich als een ideaal model. Hij bleef onverstoorbaar onder het spervuur van de camerasluiters als hij zijn kuif opzette of zijn zwart-wit gebaande vleugels uitspreidde.
De vogel werd vooral foeragerend gezien. In Frankrijk wordt de hop vaak scharrelend langs zandpaden waargenomen, op zoek naar insecten door met zijn snavel steentjes om te keren. De hop in Huizen gebruikte zijn snavel op een andere manier. Hij liep langzaam over het gazon waarbij hij, als een grutto, voortdurend met zijn snavel in de bodem prikte. Op de tast wist hij zo de één na de andere emelt op te duiken. Bij dieper zittende prooien, gaf hij niet snel op. Als een specht timmerde hij net zo lang totdat hij over de volle lengte zijn snavel in de grond kon boren en de worm of emelt naar de oppervlakte kon trekken.
Een opgediepte emelt manoeuvreerde hij deze dwars voor de punt van zijn snavel, wierp hem op om hem als een behendig jongleur in zijn keelgat op te vangen.
Het aantal emelten dat de hop zo wist te vangen was aanzienlijk. Soms was het elke minuut raak. Gemiddeld zal hij zeker vijftien emelten per uur naar binnen hebben gewerkt. Na een kwartiertje foerageren, laste hij meestal een pauze in om te rusten of zijn veren bij te werken.
De bewoners zijn normaal niet zo veel bezoek gewend en zien verbaasd hoe steeds meer vogelaars bezit nemen van hun gazon. Een bewoonster vertelt dat er normaal veel vogels voor haar huis zitten maar dat deze sinds de komst van de vele vogelaars zijn verdwenen. De rijst op het voederplankje dat normaal binnen een mum van tijd opgegeten is, ligt er inderdaad onaangeroerd bij. De sfeer is gemoedelijk. Een bewoonster verexcuseert zich dat ze vanwege haar hoge leeftijd (90) geen koffie kan serveren. Ook de fotografen laten zich van hun beste kant zien en houden ruim afstand (D.P.: toen ik aanwezig was tenminste).
De hop is voor het laatst gezien op donderdagavond 7 september. De dagen erop is nergens in Nederland een hop waargenomen dus we weten niet waar hij dit keer is neergestreken. Houd je achtertuin in de gaten!

Tekst: Dirk Prop

De informatie is voor een groot deel afkomstig van waarneming.nl
Hieronder is een selectie van de foto’s die fotografen hebben geplaatst.

Hop Folkert de Boer 2023 09 05